De gecombineerde magie van dans, basketbal en rap (2016)

Na een start op Haïti, waar Nina Schmid samen met basketbalcoach Martin Esajas werkte na de zware aardbeving, was er in 2015 een programma op Rotterdam-Zuid. Heel andere omstandigheden, maar ook daar zijn er jongeren die het niet altijd even makkelijk hebben. Omdat Nina uit eigen ervaring weet hoe dans en basketbal elkaar kunnen versterken en hoe ook de muziek daarbij helpt, bracht ze die drie elementen samen in een programma voor Rotterdam. 

Wat is Move Forward?

Nina: ‘Move Forward combineert dans, basketbal en muziek, binnen een gestructureerd programma. Het begint met een intensief traject van tien dagen en een toernooi. Dit lanceringsprogramma is bedoeld om jongeren uit hun vaste – niet functionerende – patroon te halen. Daarna is een follow-up programma van een aantal maanden, waarin jongeren met lokale partners door kunnen gaan met basketbal en dans. Doelstelling is om kwetsbare jongeren hun talent te laten ontdekken en perspectief te bieden.’

Waar vind je de jongeren?

‘De werving was heel pittig. Ik ben echt overal geweest: op allerlei pleintjes, bij culturele broedplaatsen, bij scholen en bij opvanghuizen en jeugdzorginstellingen. Zo zijn we uiteindelijk aan 88 jongeren, waaronder 37 meiden, gekomen. We hadden Rotterdamse organisaties als de SKVR nodig, want we zijn natuurlijk een nieuwe speler in Rotterdam. Je hebt mensen nodig die de jongeren kennen, zoals basketbalcoach en social worker Alpha. Met hem ging ik de straat op.’

Wat is de specifieke aanpak van Move Forward?

‘Voordat Move Forward aan de slag gaat, is er al een heel traject doorlopen met de docenten. Ik ken rauwe jongeren en wat werkt om met hen om te gaan. De docenten waar ik mee werk moeten zowel artistieke als sociale vaardigheden bezitten. Alle coaches moeten op één lijn zitten. Ze geven elkaar daarom les tijdens een train de trainer programma. Zo krijgt iedereen feedback op hoe hij of zij coacht. Daarnaast heb ik op Rotterdam-Zuid ook een psychomotorisch therapeut (tevens basketbalcoach) en kinderpsycholoog ingeschakeld. Zij observeerden de jongeren en hadden zo nodig een – low profile – gesprekje met hen in de pauze. Zo kregen de jongeren met problematiek geen stempel, maar was er toch aandacht voor hen.’

Wat hebben jongeren nodig?

‘Er gelden duidelijke regels tijdens het Move Forward programma. De jongeren mogen elkaar niet uitlachen en niet over elkaar praten. Ik wil dat ze zich veilig voelen en dat er geen schoolsfeer ontstaat. Door een aantrekkelijk programma te maken – met bekende rappers, ervaren basketbalcoaches, die op nationaal niveau hebben gespeeld, en hiphopdansiconen – haal je jongeren nog meer uit hun dagelijkse sfeer.’

Hoe ging het in Rotterdam-Zuid?

Nina is enthousiast: ‘We hadden geluk, de zomer van 2015: het was elke dag mooi weer om buiten te trainen in het Zuiderpark. Het slottoernooi was heel succesvol: met basketbalwedstrijden, dansoptredens en een block party met bekende rappers en jongeren die hun eigen rap ten gehore brachten. Daarna konden jongeren doorgaan bij lokale partners. Voor dans bleek dat makkelijker dan voor basketbal. Twintig dansers zijn doorgegaan met lessen volgen. Acht basketballers stroomden door naar basketbalvereniging RZ, maar de meeste basketballers geven de voorkeur aan spelen op straat. Zij worden erbij gehouden door regelmatig terugkomwedstrijdjes te organiseren. Zo blijven ze toch bij ons in beeld.” 

Gaat Move Forward verder in Rotterdam?

‘Jongeren gaven in de evaluatie aan dat het gelukt was iets te organiseren dat dicht bij hun belevingswereld zit. Daar ben ik heel blij mee.’ Dat is ook de motivatie waarom Nina verkent wat de mogelijkheden zijn voor een tweede versie komende zomer. ‘Ik heb daarover vooral contact met culturele partner SKVR, die dan weer contact heeft met sportpartner Challenge 010. Afhankelijk van hun mogelijkheden komt er weer een Move Forward programma in Rotterdam.’ Nina heeft daar goede hoop op: ‘Ik kreeg er heel veel energie van afgelopen zomer. We hadden een mooi programma met goede lokale coaches. Ook zullen we de jongeren die we nu aan ons gebonden hebben, inzetten om weer nieuwe jongeren te werven.’

Wat drijft jou? 

‘Ik herken het gevoel van niet gestimuleerd worden je talenten te ontwikkelen vanuit mijn eigen jeugd. Je hebt inspirators nodig op je pad om te groeien als persoon. Jongeren zijn nog heel flexibel, zodat je hun talent kunt helpen ontwikkelen.’

Waarom deze mix van sport en cultuur?

‘Na de dansacademie ging ik naar Milaan om me daar te verdiepen in de hiphop, daar was een choreograaf die de oldschool moves goed kon overbrengen. Met een danscrew traden we een keer op tijdens een basketbalwedstrijd. Dat vond ik zo’n magisch moment: de dansers en de sporters versterkten elkaar echt met hun energie. Ik dacht: ‘dit ga ik nooit meer vergeten.’ Kijk, dans en basketbal lijken op het oog op elkaar. Maar er wordt bij hiphop uiteraard erg gelet op de muziek, de bewegingsstijl en hoe je iets uitdraagt. Sporters zijn meer bezig met het fysieke, de regels en het doel. Bij dans worden meer de emoties opgezocht. De beweging moet iets uitdrukken om te kunnen praten met het publiek. Ook de muziek helpt daarbij.’

Wat wil je bereiken?

‘Mijn ambitie is dat we elk jaar ergens een programma kunnen lanceren en dat we dan na tien jaar Move Forward toernooien hebben in al die landen tegelijk. Want jongeren in combinatie met dans, basketbal en rap brengt magie.’

Meer info: www.moveforward.org