Diversiteit en inclusie in sportopleidingen (2020)

In 2018 is het Nationaal Sportakkoord ondertekend door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en NOC*NSF.

Het sportakkoord bestaat op dit moment uit zes deelakkoorden. Eén van de deelakkoorden richt zich op inclusief sporten en bewegen, met als ambitie dat ‘iedere Nederlander een leven lang plezier kan beleven aan sporten en bewegen’, ongeacht leeftijd, geslacht of etnische achtergrond.

Behalve over sportdeelname gaat inclusief sporten en bewegen ook over een evenredige vertegenwoordiging van verschillende groepen in de samenleving in de organisatie van de sport (sportbesturen, coach-trainers en vrijwilligersfuncties).

Het Mulier Instituut is in 2019 een verkenning gestart naar de aandacht voor inclusief sporten en bewegen in het curriculum bij mbo- en hbo-sportopleidingen. Daarnaast is gekeken naar de diversiteit in de samenstelling van de studentenpopulatie van deze sportopleidingen.

De belangrijkste resultaten van deze verkenning zijn:

• De meeste mbo- en hbo-sportopleidingen geven op verschillende momenten binnen de opleiding aandacht aan de thema’s sociale diversiteit en inclusie. Daarbij gaat het om aspecten als meedoen en meepraten, sociale veiligheid en toegankelijkheid voor iedereen, gericht op het tegengaan van sociale ongelijkheid. Tegelijkertijd kan geconstateerd worden dat inclusief sporten en bewegen lang niet overal een stevig onderdeel is van de basisopleidingen. Diversiteit en inclusie zijn voor de meeste studenten van sportopleidingen geen onderdeel van de kerncompetenties, maar eerder vrije keuze-onderdelen. .
• De thema’s inclusie en diversiteit komen binnen sportopleidingen vooral in keuzevakken en stages aan de orde. De keuzevakken en stages gaan vaak in op één specifieke doelgroep (o.a. ouderen, mensen met beperkingen en mensen met een migratieachtergrond).
• Binnen de studentenpopulatie van de sportopleidingen in Nederland zijn mannen oververtegenwoordigd bij de meeste mbo- en hbo-sportopleidingen. Bij mbo Sport en bewegen, hbo Sportkunde en hbo ALO-opleidingen zijn ongeveer drie op tien studenten vrouwen.
• ‘Harde’ cijfers over de samenstelling van de studentenpopulatie naar migratieachtergrond binnen sportopleidingen zijn nauwelijks beschikbaar. Vertegenwoordigers van de diverse mbo- en hbo-sportopleidingen geven zelf aan dat zij weinig studenten met een niet-westerse migratieachtergrond opleiden.