Unwanted effects in aiming actions (2010)

Het in dit proefschrift beschreven onderzoek had als doel om meer inzicht te verschaffen in de condities waaronder onbedoelde effecten voorkomen bij het uitvoeren van perceptueel-motorische taken. Onbedoelde effecten kunnen worden onderscheiden in ironische effecten en overcompensatie. Bij ironische effecten doet iemand precies het tegenovergestelde van wat de bedoeling was. Als Wilhelm Tell (die de appel van het hoofd van zijn zoon moest schieten) zich had voorgenomen in ieder geval niet zijn zoon te raken, zou dit ironisch genoeg juist de kans vergroten dat hij zijn zoon zou treffen. Er is sprake van overcompensatie als iemand in overdreven mate doet wat gevraagd wordt. In het voorbeeld van Wilhelm Tell had hij bij overcompensatie ruim boven de appel geschoten. In de uitgevoerde experimenten lag de nadruk op de rol van visuele aandacht bij het optreden van onbedoelde effecten. Kijkgedrag, als operationalisering van visuele aandacht en prestatie werden gemeten bij verschillende taken waar deelnemers op een doel moesten mikken: penaltyschieten in voetbal, golfputten en darten. Bij de uitvoering van deze taken werden onbedoelde effecten geïnduceerd door gebruik van specifieke instructies, al dan niet in combinatie met een verhoging van de mentale belasting waaronder de taken uitgevoerd moesten worden.