Kennisevent Samenwerken aan een sterke sociale basis met sport en bewegen
Dinsdag 18 november 2025 organiseren Kenniscentrum Sport & Bewegen, Sportinnovator, ZonMw en Movisie het kennisevent Samenwerken aan een sterke sociale basis met sport en bewegen. Want hoe zet je nu – samen met partners – sport en bewegen in om welzijn/sociale gezondheid en verbinding/cohesie in de wijk te stimuleren? Dit gratis kennisevent is bedoeld voor beleidsadviseurs, management- en uitvoerend professionals in het sociaal domein en/of in sport en bewegen.
Waarom loont investeren in preventie? Hoe maak je sport en bewegen onderdeel van de sociale basis? Hoe bereik en betrek je mensen in kwetsbare posities? Deze ochtend draait om de vraag hoe je de beschikbare kennis toepast in de praktijk en hoe je de samenwerking tussen verschillende domeinen versterkt.
Achtergrond
Onderzoek toont aan dat de maatschappelijke opbrengsten van sport en bewegen gemiddeld genomen bijna drie keer hoger zijn dan de kosten. Dat zit ‘m in gezondheidswinst, een hogere levensverwachting en lagere zorgkosten. Maar ook in lager ziekteverzuim op de arbeidsmarkt en een hogere kwaliteit van leven. Sport en bewegen houdt mensen vitaal, vermindert eenzaamheid en stimuleert nieuwe ontmoetingen. Dat geldt zeker ook voor mensen in een lagere sociaaleconomische positie.
Vragen?
Neem contact op met Sandra van Wijhe-Faase
Plenair programma
- Houda Loukili
- Anne Jochum de Vries (Sport Fryslân)
- Mohamed Boukrouche (Stichting Boukie)
Workshopronde 1
- Meer bewegen via een wijkgerichte veranderaanpak
Sprekers: - Yvonne la Grouw (Universiteit Utrecht) - Berry van Holland (Hanzehogeschool, Living Lab)
Wat werkt in de samenwerking met wijkbewoners? En hoe werken sport, bewegen en het sociaal domein samen?
In Living labs sport en bewegen is de afgelopen jaren volop geëxperimenteerd: gemeenten, hogescholen/ROC’s, sport- en welzijnspartijen sloegen de handen ineen, samen met wijkbewoners in een lagere sociaaleconomische positie. Met vallen en opstaan, maar altijd lerend door te doen, zijn nieuwe invalshoeken bedacht om de kracht van bewegen en sport te benutten. De Universiteit Utrecht onderzocht acht living labs, die zich specifiek richtten op inwoners met een lagere sociaaleconomische positie. Hun inzichten worden in deze sessie gedeeld. Daarnaast vertelt een living lab openhartig over diens hobbels én successen.- Taal en definities doen ertoe!?
Spreker: - Mirjam Stuij (Mulier Instituut)
Welke invloed heeft taalgebruik op het bereiken van jouw doelgroep?
In deze sessie gaan we in op hoe taalgebruik en definities uit beleid en de sportpraktijk (onbedoeld) inclusiviteit kunnen belemmeren. Zo ligt regelmatig de nadruk op (on)bewust gedrag, sociale normen en individuele keuzes van mensen om wel of niet te bewegen en sporten in plaats van op de achterliggende systemische ongelijkheid. Mensbeelden spelen hierin een belangrijke rol. Het kan best ingewikkeld zijn om de juiste taal en definities te hanteren en je bewust te zijn van wat taal kan doen. In deze sessie gaan we daarover in gesprek.- Hoe zet je sport en bewegen in om de sociale basis te versterken?
Sprekers: - Esra van Koolwijk (Movisie) - Lonneke Schijvens (KCSB) - Mohamed Boukrouche (Stichting Boukie)
Hoe zorg je ervoor dat je het laagdrempelige aanbod van sport en bewegen herkent én benut als onderdeel van de sociale basis?
Sport en bewegen is een uitstekend middel om bij te dragen aan sociaal welzijn, gezondheid en sociale cohesie in de wijk. Mits op de juiste wijze aangeboden. Sport- en beweegaanbod wordt door inwoners over het algemeen als relatief laagdrempelig beschouwd, waardoor het een belangrijk onderdeel kan zijn van de sociale basis. In deze sessie nemen we je allereerst mee in wat de sociale basis nu precies is en leggen we daarna de verbinding met het sport- en beweegdomein. Mohamed Boukrouche, die met zijn Stichting Boukie oprichter is van een buurthuis in Gorinchem en deze ochtend ook bijdraagt aan het plenaire deel, sluit aan om zijn ervaringen uit de praktijk te delen.- Samenwerken met andere domeinen: hoe werkt dat beleidsmatig?
Sprekers: - Jolanda Sonneveld (SWNL / MOS) - Minke van der Kooi (MOS) - Michel Vierwind (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
Hoe koppel je sport en bewegen aan jeugdbeleid? En hoe maak je daarin ook verbinding met andere beleidsterreinen zoals armoede, welzijn en gezondheid?
Samenwerking tussen beleidsvelden is essentieel om integraal te kunnen werken aan (complexe) maatschappelijke vraagstukken. De praktijk leert dat het samenbrengen van verschillende beleidsvisies niet vanzelfsprekend is. In deze sessie zoomen we in op een casus van jongeren, die opgroeien in kwetsbare omstandigheden. We verkennen vervolgens hoe we vanuit de verschillende beleidsdomeinen proberen bij te dragen aan veilig, gezond en kansrijk opgroeien en hoe sport en bewegen waarde kan toevoegen. Hoe komen we tot effectief integraal lokaal beleid waarin sport en bewegen van toegevoegde waarde is?- Preventie: het begint bij verbinding
Sprekers: - Lilian van den Berg (GGD Fryslân) - Anne Jochem de Vries (Sport Fryslân)
Hoe zorgen we ervoor dat preventie écht werkt? Welke doelen en domeinen kun je met elkaar verbinden, en hoe ziet dat eruit in de praktijk?
Om de beweging van zorg naar welzijn te maken is samenwerking essentieel. In Friesland krijgt deze samenwerking vorm via de Friese Preventieaanpak: een breed netwerk waarin alle 18 Friese gemeenten en diverse kennis- en uitvoeringsorganisaties samen optrekken. De gezamenlijke ambitie? Een goede gezondheid en een gelukkig leven voor iedereen in Friesland, ‘lyts, jong, grut en wiis’. In deze sessie duiken we in de achtergrond van deze aanpak en laten we zien hoe verbinding tussen domeinen leidt tot effectieve preventie. We belichten de rol van sport en bewegen in preventie en delen inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Laat je meenemen in hoe verbinding bijdraagt aan een gezonde toekomst – samen, lokaal en met impact.- Sport en bewegen als middel: wat werkt en wat kunnen we leren van andere landen?
Sprekers: - Nathan Geurink (Mulier Instituut) - Mitchell Tollenaar (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
Welke factoren dragen bij aan succes, welke rol spelen de verschillende actoren en hoe kunnen beleid en praktijk elkaar versterken?
Sport en bewegen draagt - onder de juiste voorwaarden - bij aan maatschappelijke doelen. Denk aan minder eenzaamheid bij jongeren en ouderen, minder schooluitval, meer kansen op de arbeidsmarkt, minder overlast en meer eigen regie. In deze sessie nemen we je mee in de resultaten van het Europese ALLSTARS-project, met daarin verschillende initiatieven (in Nederland én in het buitenland), die sport en bewegen inzetten bij kwetsbare en minder bereikte groepen inwoners. Naast een kijkje in de keuken bij enkele initiatieven, bekijken we op welke manier we dergelijke aanpakken praktisch en beleidsmatig kunnen borgen en welke gemeenschappelijke factoren bijdragen aan het succes.Workshopronde 2
- Meer bewegen via een wijkgerichte veranderaanpak
Sprekers: - Yvonne la Grouw (Universiteit Utrecht) - Berry van Holland (Hanzehogeschool, Living Lab)
Wat werkt in de samenwerking met wijkbewoners? En hoe werken sport, bewegen en het sociaal domein samen?
In Living labs sport en bewegen is de afgelopen jaren volop geëxperimenteerd: gemeenten, hogescholen/ROC’s, sport- en welzijnspartijen sloegen de handen ineen, samen met wijkbewoners in een lagere sociaaleconomische positie. Met vallen en opstaan, maar altijd lerend door te doen, zijn nieuwe invalshoeken bedacht om de kracht van bewegen en sport te benutten. De Universiteit Utrecht onderzocht acht living labs, die zich specifiek richtten op inwoners met een lagere sociaaleconomische positie. Hun inzichten worden in deze sessie gedeeld. Daarnaast vertelt een living lab openhartig over diens hobbels én successen.- Taal en definities doen ertoe!?
Spreker: - Mirjam Stuij (Mulier Instituut)
Welke invloed heeft taalgebruik op het bereiken van jouw doelgroep?
In deze sessie gaan we in op hoe taalgebruik en definities uit beleid en de sportpraktijk (onbedoeld) inclusiviteit kunnen belemmeren. Zo ligt regelmatig de nadruk op (on)bewust gedrag, sociale normen en individuele keuzes van mensen om wel of niet te bewegen en sporten in plaats van op de achterliggende systemische ongelijkheid. Mensbeelden spelen hierin een belangrijke rol. Het kan best ingewikkeld zijn om de juiste taal en definities te hanteren en je bewust te zijn van wat taal kan doen. In deze sessie gaan we daarover in gesprek.- Hoe zet je sport en bewegen in om de sociale basis te versterken?
Sprekers: - Esra van Koolwijk (Movisie) - Lonneke Schijvens (KCSB) - Mohamed Boukrouche (Stichting Boukie)
Hoe zorg je ervoor dat je het laagdrempelige aanbod van sport en bewegen herkent én benut als onderdeel van de sociale basis?
Sport en bewegen is een uitstekend middel om bij te dragen aan sociaal welzijn, gezondheid en sociale cohesie in de wijk. Mits op de juiste wijze aangeboden. Sport- en beweegaanbod wordt door inwoners over het algemeen als relatief laagdrempelig beschouwd, waardoor het een belangrijk onderdeel kan zijn van de sociale basis. In deze sessie nemen we je allereerst mee in wat de sociale basis nu precies is en leggen we daarna de verbinding met het sport- en beweegdomein. Mohamed Boukrouche, die met zijn Stichting Boukie oprichter is van een buurthuis in Gorinchem en deze ochtend ook bijdraagt aan het plenaire deel, sluit aan om zijn ervaringen uit de praktijk te delen.- Samenwerken met andere domeinen: hoe werkt dat beleidsmatig?
Sprekers: - Jolanda Sonneveld (SWNL / MOS) - Minke van der Kooi (MOS) - Michel Vierwind (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
Hoe koppel je sport en bewegen aan jeugdbeleid? En hoe maak je daarin ook verbinding met andere beleidsterreinen zoals armoede, welzijn en gezondheid?
Samenwerking tussen beleidsvelden is essentieel om integraal te kunnen werken aan (complexe) maatschappelijke vraagstukken. De praktijk leert dat het samenbrengen van verschillende beleidsvisies niet vanzelfsprekend is. In deze sessie zoomen we in op een casus van jongeren, die opgroeien in kwetsbare omstandigheden. We verkennen vervolgens hoe we vanuit de verschillende beleidsdomeinen proberen bij te dragen aan veilig, gezond en kansrijk opgroeien en hoe sport en bewegen waarde kan toevoegen. Hoe komen we tot effectief integraal lokaal beleid waarin sport en bewegen van toegevoegde waarde is?- Preventie: het begint bij verbinding
Sprekers: - Lilian van den Berg (GGD Fryslân) - Anne Jochem de Vries (Sport Fryslân)
Hoe zorgen we ervoor dat preventie écht werkt? Welke doelen en domeinen kun je met elkaar verbinden, en hoe ziet dat eruit in de praktijk?
Om de beweging van zorg naar welzijn te maken is samenwerking essentieel. In Friesland krijgt deze samenwerking vorm via de Friese Preventieaanpak: een breed netwerk waarin alle 18 Friese gemeenten en diverse kennis- en uitvoeringsorganisaties samen optrekken. De gezamenlijke ambitie? Een goede gezondheid en een gelukkig leven voor iedereen in Friesland, ‘lyts, jong, grut en wiis’. In deze sessie duiken we in de achtergrond van deze aanpak en laten we zien hoe verbinding tussen domeinen leidt tot effectieve preventie. We belichten de rol van sport en bewegen in preventie en delen inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Laat je meenemen in hoe verbinding bijdraagt aan een gezonde toekomst – samen, lokaal en met impact.- Sport en bewegen als middel: wat werkt en wat kunnen we leren van andere landen?
Sprekers: - Nathan Geurink (Mulier Instituut) - Mitchell Tollenaar (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
Welke factoren dragen bij aan succes, welke rol spelen de verschillende actoren en hoe kunnen beleid en praktijk elkaar versterken?
Sport en bewegen draagt - onder de juiste voorwaarden - bij aan maatschappelijke doelen. Denk aan minder eenzaamheid bij jongeren en ouderen, minder schooluitval, meer kansen op de arbeidsmarkt, minder overlast en meer eigen regie. In deze sessie nemen we je mee in de resultaten van het Europese ALLSTARS-project, met daarin verschillende initiatieven (in Nederland én in het buitenland), die sport en bewegen inzetten bij kwetsbare en minder bereikte groepen inwoners. Naast een kijkje in de keuken bij enkele initiatieven, bekijken we op welke manier we dergelijke aanpakken praktisch en beleidsmatig kunnen borgen en welke gemeenschappelijke factoren bijdragen aan het succes.Plenaire afsluiting
- Uitreiking Nationale Sportinnovator Prijs “Fit naar je pensioen”
- “Samen bouwen aan vitale en weerbare gemeenschappen”
Dagvoorzitter van het Kennisevent Samenwerken aan een sterke sociale basis met sport en bewegen.
Houda Loukili is voormalig Nederlands kampioen kickboksen, consultant en spreker. Als rolmodel zet ze haar talenten in om mensen – vooral jongeren met alle achtergronden – het maximale uit zichzelf te laten halen. Ze wil anderen inspireren en motiveren om fit te blijven. Om te groeien en hun doelen te bereiken, hoe moeilijk de weg erheen ook lijkt.
Anne Jochum is directeur-bestuurder bij Sport Fryslân, de provinciale sportorganisatie van Friesland. Sport Fryslân richt zich in brede zin op de kracht van sport en bewegen als preventief fundament voor vitaliteit. De missie is om alle inwoners in Friesland te stimuleren om dagelijks actief te bewegen, welke drempel ook maar overwonnen moet worden, waarbij plezier misschien wel de belangrijkste drijfveer is. Mee kunnen doen, aanhaken en ontmoeten zijn belangrijke doelstellingen.
Berry is senior onderzoeker Duurzame sport- en beweegparticipatie, Gezonde Leefomgeving bij Hanzehogeschool Groningen. Hij houdt zich met name bezig met onderzoek naar bewegen in de openbare ruimte. Beide thema’s komen daar mooi in terug. In zijn onderzoek volgt hij veelal de methodiek van citizen science (burgerwetenschap), waarbij de vragen en uitdagingen van de eindgebruiker (inwoners) centraal staan.
Esra is onderzoeker bij Movisie en maakt deel uit van het team leefbaarheid. Zij houdt zich met name bezig met vraagstukken binnen de sociale basis, zoals sociale cohesie, onderling vertrouwen en de leefbaarheid in buurten en wijken. Bovendien kijkt ze hoe de inrichting van de fysieke (openbare) ruimte invloed uitoefent op sociale factoren, zoals ontmoeting en welbevinden.
Jolanda is senior projectmanager bij Sociaal Werk Nederland op het terrein van jeugd & opgroeien.
Lilian is Coalitietrekker Gezonde leefomgeving en Programmaleider Nuchter over gewicht bij GGD Fryslân. Zij houdt zich bezig met het creëren van een gezonde leefomgeving voor de Friese inwoners. Een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, uitnodigt tot gezond gedrag en waar de druk op gezondheid zo laag mogelijk is. Dit doet zij in samenwerking met alle 18 Friese gemeenten en diverse kennis- en uitvoeringsorganisaties. Samen werken ze aan een goede gezondheid en welzijn met gelijke kansen voor iedereen in Fryslân.
Lonneke is manager Meedoen door sport en bewegen bij Kenniscentrum Sport & Bewegen.
Michel is specialist lokaal integraal beleid bij Kenniscentrum Sport & Bewegen. Hij biedt ondersteuning aan zowel beleidsmedewerkers, lokale sportaanbieders en sportverenigingen, vanuit zijn kennis en ervaring vanuit zowel de ondernemende sport als gemeenteraadslid.
Minke werkt als strategisch adviseur verbinding en samenhang bij Maatschappelijke Organisaties in de Sport (MOS). Zij houdt zich met name bezig met het versterken van de samenwerking tussen de organisaties die aangesloten zijn bij MOS en de verbinding met het brede werkveld.
Mirjam is senior onderzoeker sociaaleconomische ongelijkheid in sport, bewegen en zwemles bij het Mulier Instituut. Zij houdt zich met name bezig met hoe sociale ongelijkheid, en vooral sociaaleconomische ongelijkheid, doorwerkt in (niet) kunnen, willen en mogen meedoen. Ze heeft veel expertise in achterliggende patronen en mechanismen van sociaaleconomische ongelijkheid in en door sport en bewegen.
Mitchell is specialist bij Kenniscentrum Sport & Bewegen, vanuit het team Meedoen richt hij zich met name op de groepen senioren en volwassenen in een kwetsbare positie. Daarnaast houdt hij zich bezig met de kansen en uitdagingen ten aanzien van sport en bewegen als middel en is hij mede-ontwikkelaar van de toolkit sociale sportinitiatieven.
Mohamed is met zijn Stichting Boukie, oprichter van buurthuis Centraalpunt in Gorinchem, waar wekelijks 250 jongeren en 100 volwassenen/senioren komen. Naast ontmoeting en aandacht voor talentontwikkeling speelt laagdrempelig sport en beweegaanbod ook een grote rol.
Nathan is onderzoeker (lokaal) sportbeleid bij het Mulier Instituut. Samen met collega Remco Hoekman en de Vereniging Sport en Gemeenten doet hij onderzoek in het kader van het Europese ALLSTARS-project. Daarbij werken zij samen met onderzoekers uit Duitsland, Polen, Noorwegen en Spanje. Het onderzoek richt zich op “good practices” van hoe lokaal sport en bewegen wordt ingezet bij kwetsbare en minder bereikte doelgroepen.
Yvonne is universitair docent aan de Universiteit Utrecht. Zij houdt zich onder andere bezig met onderzoek naar systeemverandering om gezondheidsverschillen te verkleinen en is expert in samenwerking van partijen met verschillende perspectieven en belangen.
- Presentatie Plenair Kennisevent
- Workshop 1 Meer bewegen via een wijkgerichte veranderaanpak
- Workshop 2 Taal en definities doen ertoe!
- Workshop 3 Hoe zet je sport en bewegen in om de sociale basis te versterken
- Workshop 4 Samenwerken met andere domeinen_ hoe werkt dat beleidsmatig
- Workshop 5 Preventie het begint bij verbinding
- Workshop 6 Sport en bewegen als middel wat werkt en wat kunnen we leren van andere landen
- Het magazine: Samen bouwen aan vitale en weerbare gemeenschappen
Kenniscentrum Sport & Bewegen maakt kennis uit wetenschap, beleid en praktijk beschikbaar en toepasbaar voor professionals. Kennis over het belang en de effecten van sport en bewegen, over wat wel of niet werkt. Ook adviseren en ondersteunen we professionals bij complexe vraagstukken en het realiseren van hun eigen werkdoelen.