Een Gezonde Start
De kinderopvang is een omgeving waar veel kinderen tijd doorbrengen en daardoor kansen biedt om gezonde leefstijl bij kinderen te stimuleren. De scholing Een Gezonde Start is ontwikkeld om pedagogisch medewerkers en gastouders praktische handvatten te bieden om aandacht voor gezonde leefstijl te verweven in hun dagelijks werk en eigen voorbeeldgedrag en zo een gezonde omgeving te bieden. Dit geeft ook invulling aan de pijler ‘ontwikkelen’ van de aanpak Gezonde Kinderopvang, De scholing bestaat uit een basismodule van 3 bijeenkomsten over leefstijl in het algemeen, reflectie op de eigen leefstijl en aandacht hiervoor binnen de organisatie, gezonde leefstijl in interactie met kinderen en in interactie met ouders. Desgewenst uit te breiden met verdiepende modules op het gebied van voeding, beweging, gewicht en veiligheid. Kenmerkend voor de scholing is dat deze uit gaat van ervarend leren en bewegend leren. De scholing wordt gegeven door een collega die, volgens het train-de-trainerprincipe, is opgeleid tot coach Gezonde Kinderopvang. In geval van gastouders is de coach afkomstig van het gastouderbemiddelingsbureau waarbij gastouders zijn aangesloten.
Doelgroepen
De einddoelgroep zijn alle (pedagogisch) medewerkers (niveau 3 of 4) en gastouders werkzaam voor organisaties/locaties in de kinderopvang* die beschikken over een coach Gezonde Kinderopvang.
*dit is: kinderdagopvang, peuterspeelzalen en gastouderbemiddelingsbureaus)
Doel van het sport- en beweegaanbod
Pedagogisch medewerkers en gastouders leren hoe aandacht voor gezonde leefstijl te verweven in hun dagelijks werk, waarbij zij zelf het gezonde voorbeeld geven, en zo kinderen in de opvang een gezonde omgeving bieden en gezonde leefstijl stimuleren.
Aanpak (opzet interventie, locatie en uitvoerders)
Opzet van de interventie
Globaal gezien bestaat de interventie uit de volgende stappen (zie Schematisch overzicht hieronder):
- Stap 0 = Voorbereiding door het laten opleiden van een (staf)medewerker tot coach Gezonde Kinderopvang. Aan de hand van het train-de-trainerprincipe leren zij onder andere de scholing Een Gezonde Start te geven aan collega’s en hen daarop te coachen.
- Stap 1 = Organisatie scholing: werving deelnemers, regelen datum en locatie.
- Stap 2 = Uitvoeren scholing door de ‘eigen’ coach Gezonde Kinderopvang. De scholing begint met een instaptoets en gevolgd door de basismodule waarin verschillende leefstijlthema’s worden behandeld, zowel gericht op reflectie op de eigen leefstijl, zodat de deelnemers zich ook meer bewust worden van hun eigen (voorbeeld)gedrag, als ook wat de eigen organisatie doet op het gebied van leefstijl, het stimuleren van gezonde leefstijl bij kinderen en in contact met ouders. Kenmerk van de scholing is het ervarend leren en uiteenlopende werkvormen rekening houdend met verschillende leerstijlen
- Stap 3 = Eindtoets, evaluatie en een certificaat.
- Stap 4: De coach houdt het onderwerp op de agenda en coacht de medewerkers hierop.
- Optioneel kan een organisatie verder door verdiepingsmodules te volgen. Dit is echter niet verplicht en afhankelijk van de wijze waarop de organisaties aan de slag gaat / is met de aanpak Gezonde Kinderopvang. Verdere scholing kan daar deel van uitmaken.
Schematisch overzicht interventie
Klik hier als u tekst wilt invoeren.
Locaties en Uitvoering
De interventie kan op locaties van kinderopvangorganisaties, gastouderbemiddelingsbureaus en ROC’s worden uitgevoerd, mits voldoende ruimte beschikbaar is om te bewegen.
Eventuele samenwerkingspartners voor verdere implementatie van Gezonde Kinderopvang en eventuele (inhoudelijke) ondersteuning bij het geven van de scholing zijn:
- Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar: het consultatiebureau verzorgt vanuit hun taak medische basiszorg en preventie bij alle kinderen van 0 tot 4 jaar. Omdat de kinderen ook bij de JGZ in beeld zijn, is het belang dit lijntje te hebben vanuit de kinderopvang.
- GGD: veel GGD-en beschikken over een Gezonde Schooladviseur. We zien steeds vaker dat deze ook kinderopvang tot hun aandachtsveld rekenen en als adviseur beschikbaar zijn.
- Gemeenten: verschillende gemeenten in Nederland zijn JOGG Gemeente (Jongeren Op Gezond Gewicht).
Gemeenten kunnen Een Gezonde Start inpassen binnen hun gemeentelijke onderwijs-, welzijns- en/of sportstimuleringsbeleid.
Ondersteuning
Een organisatie die interesse heeft in de scholing Een Gezonde Start kan contact opnemen met het Voedingscentrum via info@scholingeengezondestart.nl en zich aanmelden voor de train-de-trainer via de www.eengezondestart.nl/aanmelden.
In overleg kiest de organisatie zijn eigen manier van implementeren van de scholing. De scholing biedt verschillende implementatiemogelijkheden zoals koppeling aan werkoverleg of een teamdag.
De landelijke partijen zijn via een digitale helpdesk beschikbaar voor ondersteuning van de coaches om de scholing te geven.
De landelijke implementatie van de scholing Een Gezonde Start en bijbehorende train-de-trainer wordt door de organisaties Voedingscentrum, TNO, Kenniscentrum Sport, NJi, Pharos en VeiligheidNL Huis voor Beweging en het CGL/RIVM vorm gegeven. Met een gezamenlijk communicatieplan worden zowel de scholing Een Gezonde Start als de aanpak Gezonde Kinderopvang onder de aandacht gebracht van management van kinderopvangorganisaties, gastouderbureaus en pedagogisch medewerkers zelf. Ook stakeholders als GGD-en, branche- en koepelorganisaties als BO Kinderopvang, BOink, GGD GHOR en NCJ worden actief op de hoogte gehouden.
Ter voorbereiding op de train-de-trainer wordt de coaches gevraagd een eerste aanzet voor een plan van aanpak te maken, gebaseerd op de aanpak Gezonde Kinderopvang. Het geven van de scholing (inclusief voorbereiding, werving etc. ) maakt hier onderdeel van uit.
Om na de scholing verdere inbedding van een gezonde leefstijl in de organisatie te borgen, wordt in de training van de coach en in de scholing zelf een aansluiting gemaakt met de Aanpak Gezonde Kinderopvang (www.gezondekinderopvang.nl), onder andere door het bespreken van het plan van aanpak tijdens de train-de-trainer. De opgeleide coach Gezonde Kinderopvang heeft een spilfunctie als het gaat om blijvende aandacht voor gezonde leefstijl binnen de organisatie/locatie en fungeert als aanspreekpunt en coach op dit vlak naar de medewerkers.
Oordeel commissie
De commissie vindt het een goede interventie waarvan doelen, doelgroep goed en concreet zijn beschreven. De interventie richt zich op de setting kinderopvang, waar nog weinig interventies voor beschikbaar zijn. De pilotstudie geeft positieve reacties bij de doelgroep.