Meer Bewegen voor Ouderen (MBvO)

Aard
Toename van 65-plussers in Nederland stijgt de komende jaren hard. Begin 2016 zijn er 3 miljoen 65-plussers in Nederland. En in 2040 leven naar verwachting 4.7 miljoen 65-plussers in Nederland (26% van de totale bevolking). Hiervan heeft ruim 75% één of meerdere chronische aandoeningen. Deze hebben invloed op de zelfredzaamheid van ouderen en hebben invloed op het dagelijks functioneren van ouderen. (LaCroix e.a., 1993; Buchner & Wagner, 1992; King e.a., 1998) en (Manor, 2013; Rizzuto, 2012)

Naar schatting woonden in 2015 ruim 300.000 alleenstaande kwetsbare ouderen  zelfstandig thuis. Dit aantal zal stijgen tot circa 600.000 ouderen in 2030 ( NutsOhra, 2016). Van de thuiswonende 65- tot 74-jarigen in Nederland heeft 11% minstens één ADL- beperking, en 18 procent een of meer IADL-beperkingen. Bij 75-plussers zijn deze percentages met 31% en 44% aanzienlijk hoger. (CBS, 2016)

Ernst
Eenzaamheid/kwetsbaarheid
De ouderen die alleen wonen hebben weinig sociale relaties (CBS Statline, 2016). Deze groep, van 750.000 tot 1 miljoen in 2015, voelt zich eenzaam. Zelfs 4% van de 65-plussers, dat is meer dan 100.000 mensen, voelt zich ernstig tot uiterst eenzaam (TNS/NIPO,2008), loopt extra risico op gezondheidsproblemen, wordt/is minder zelfredzaam en heeft een verhoogd risico op opname in een verzorgingshuis.

Valongevallen
Valongevallen onder de 65-plussers, zelfs met dodelijke slachtoffers, is in de periode van 2007-2012 met 37% gestegen. Valongevallen staat het vitaal ouder worden en langer zelfstandig blijven wonen voor ouderen in de weg. We kunnen stellen dat door één val hun toekomst er volledig anders uit kan zien.

De einddoelgroep wordt gevormd door zelfstandig wonende senioren (65-plus) en senioren die wonen in zorginstellingen. Het aangrijpingspunt is de ouderdomsmotoriek en de lichamelijke en psychosociale veranderingen die optreden bij het ouder worden en de consequenties hiervan op gebied van zelfstandigheid , zelfredzaamheid en kwaliteit van leven. Het gaat om normaal functionerende senioren zonder te vergeten dat de leeftijd beperkingen op kan leggen met betrekking tot het lichamelijke vermogen, de geestelijke alertheid en de betrokkenheid op de omringende wereld.

De interventie is zo ingericht dat de MBvO activiteiten door het gekwalificeerd kader worden aangepast aan het niveau en mogelijkheden van de deelnemers.

MBvO wordt aangeboden door speciaal hiervoor geschoolde docenten die ervaring hebben met het lesgeven aan groepen ouderen. Deze professionals kunnen zelfstandig gevestigde docenten zijn, of in loondienst zijn bij welzijns- of zorgorganisaties of werken op freelance basis.

Hoofddoel

Het doel van MBvO is het optimaliseren van het lichamelijk en psychosociaal functioneren van senioren al dan niet met een lichamelijke beperking door middel van regelmatige deelname aan groepsgebonden bewegingsactiviteiten onder deskundige leiding waardoor zelfstandigheid, zelfredzaamheid en kwaliteit van leven verhoogd wordt.

Subdoel

Subdoelen op het niveau van de einddoelgroep:

Deelnemende senioren:

• Doen verschillende bewegingservaringen op.
• Hebben plezier in bewegen.
• Verbeteren hun motorische fitheid.
• Leggen en behouden sociale contacten.
• Worden meer zelfredzaam in het dagelijks leven (uitvoeren ADL-activiteiten)

Subdoelen op het niveau van de intermediaire doelgroep:

Professionals die in bezit zijn van een MBvO-diploma begeleiden senioren bij de bewegingsactiviteiten.

Opzet van de interventie

Stap 1 Voorbereiding 3 maanden

• Samenwerking realiseren tussen verschillende partijen
• Geschikte locatie zoeken
• Gediplomeerde MBvO docent zoeken

Stap 2 PR en werving deelnemers 1 maand

Stap 3 Uitvoering Continu

Stap 4 Evaluatie en continuering Continu

Locaties en Uitvoering

Locaties

MBvO wordt uitgevoerd in een binnen locatie (beweegzaal wijk en dienstencentra, sportvereniging, zorgcentra) zo dicht mogelijk in de buurt waar de deelnemers wonen en zwembad (instructiebaden). Deze locaties zijn goed bereikbaar en toegankelijk voor de deelnemers.

Type organisaties

Organisaties die de interventie kunnen uitvoeren:

• Welzijnsorganisaties
• Zorginstellingen
• Buurthuis van de toekomst
• Sportverenigingen die zich maatschappelijk inzetten
• ZZP-ers die MBvO-gediplomeerd zijn

Fasering is gericht om MBvO-activiteiten in Nederland aan te bieden.

Fase 1
Verspreid over Nederland kader opleiden. Daardoor ontstaat er een breed/breder netwerk van professionals die MBvO aan kunnen bieden.

Fase 2
Waar de vraag en de behoefte is zorgen MBvO docenten voor het MBvO-aanbod. Al dan niet in samenwerking met organisaties.

Of organisaties zoeken opgeleide docenten om MBvO-aanbod in hun regio te leiden.

Promotie, communicatie en ondersteuningsmogelijkheden verlopen o.a. via diverse communicatiekanalen door o.a. professionals zelf, sportbedrijven, VML, Huis voor de sportorganisaties, provinciale en grootstedelijke steunpunten MBvO.

VML heeft een handleiding opgesteld die handvatten biedt om MBvO-activiteiten op te starten en te continueren.

Voor het opzetten en uitvoeren van MBvO-activiteiten is er een handleiding beschikbaar waarin de stappen beschreven staan om de activiteit uit te voeren. Per activiteit staat in de handleiding uitgeschreven aan welke voorwaarden een locatie moet voldoen en welke materialen er nodig zijn om de activiteit uit te kunnen voeren.

Voor het opleiden van MBvO kader en sport- en spelkader senioren beschikken opleidingsinstituten over een cursusmap. De KNGU bewaakt in samenwerking met de VML de kwaliteit van de opleidingen. Voor opleidingsinstituten is er een cursusmap beschikbaar. ROC Tilburg en CIOS Arnhem beschikken over het cursusboek Seniorensport waar de opleiding MBvO-leid(st)er gymnastiek en GALM een onderdeel van zijn.
Cursusboek opleiding MBvO-gymnastiek is ook in het bezit bij provinciale sportraad Limburg, Overijssel en het grootstedelijk steunpunt MBvO in Den Haag.

Voor het opzetten van MBvO-activiteiten en sport en spelgroepen kan men terecht bij de provinciale sportraden en de stedelijke sportservices. Zij kunnen organisaties ondersteunen en/of adviseren.