Bewegend leren in de praktijk: de rol van de schoolomgeving (2023)

Achtergrond: Er zijn reeds meerdere onderzoeken gedaan rond Embodied cognition, de samenwerking tussen de hersenen en het lichaam, waarin aangetoond wordt dat fysieke activiteit positieve fysiologische effecten heeft. In deze studies wordt er weinig tot geen verband gelegd met de ruimte. Het doel van dit onderzoek is nagaan of de ruimtelijke omgeving in een school invloed heeft op het bewegend leren.

Methode: In dit onderzoek werkte de Universiteit Hasselt samen met vier verschillende scholen, waaronder: Nautica Merksplas, Van Veldeke Hasselt, Atlas college Genk en het Atheneum Maaseik. De participanten namen deel aan een tweede studie van drie weken waarbij aan bewegend leren werd gedaan. Tijdens deze drie weken vond dit onderzoek plaats dat verdeeld was in drie delen. In het eerste deel werden de leerlingen voorzien van materiaal en bepaalde leerstof die ze moesten instuderen aan de hand van bewegend leren. Voor het tweede deel kregen de participanten vijf voorbeelden van bewegend leren en werden ze gevraagd waar ze dit wel of niet konden toepassen in de schoolomgeving. Aan het einde van de drie weken vond er ook een focusgesprek plaats, tijdens dit focusgesprek zijn er voornamelijk eigenschappen van de ruimte besproken in functie van het bewegend leren.

Resultaten: De huidige studie toont aan dat ruimte eigenschappen zoals oppervlakte, akoestiek en lichtinval een belangrijke rol spelen. Anderzijds heeft het geluid, geproduceerd door het gekozen materiaal, een invloed. Tenslotte bepaalt de inrichting van de lokalen welke vormen van bewegend leren het meest geschikt zijn, waarbij een flexibele indeling de voorkeur geniet. Aan de hand van deze parameters, werd een leidraad opgesteld voor leerkrachten. Deze fiche kan gebruikt worden om de meest geschikte vorm van beweging te bepalen, rekening houdend met de gevonden belangrijke parameters in deze studie.

Conclusie: Verschillende parameters binnen de ruimtelijke (school)omgeving hebben invloed op de leerwinst die men kan bekomen wanneer men aan bewegend leren doet. De effectieve invloed van de materialen en de ruimtelijke omgeving op de leerprestaties moet nog in kaart gebracht worden bij toekomstige onderzoeken.