De maatschappelijke waarde van een gezonde en groene leefomgeving - een verkenning (2023)

Een gezonde en groene leefomgeving heeft veel voordelen voor de samenleving. Dit blijkt uit een verkenning van het RIVM naar de effecten van minder auto’s, meer ruimte om te bewegen en meer groen.

Zo zorgen maatregelen voor minder autoverkeer in de wijk voor minder geluid en een betere luchtkwaliteit. Ook bewegen mensen meer doordat ze dan vaker fietsen en lopen. Ook door bijvoorbeeld sport- en speelplekken in de buurt aan te leggen en groen en water om te recreëren, worden mensen uitgenodigd om meer te bewegen. Meer bewegen maakt mensen zowel geestelijk als lichamelijk gezonder.

Groen in de omgeving, zoals parken, zorgt niet alleen voor beweging maar ook voor ontspanning. Het stimuleert dat mensen elkaar ontmoeten en zorgt voor verkoeling op warme dagen. Verder neemt de biodiversiteit toe en worden huizen meer waard.

De verkenning maakt duidelijk hoe de waarde voor een gemeente of wijk inzichtelijk kan worden gemaakt en in geld is uit te drukken. Met kennis over de waarde kunnen lokale beleidmakers het effect van gezondheid en groen beter afwegen tegen de kosten.

Voor zover nu duidelijk is verschillen de voordelen per thema, locatie en de schaal waarop de maatregelen worden ingezet.

De voordelen van vergroening zijn bijvoorbeeld het grootst op plekken waar weinig groen was en veel mensen wonen. En maatregelen om autoverkeer te verminderen hebben meer effect op de luchtkwaliteit wanneer ze op gemeenteniveau gelden dan in een enkele wijk.

Voor een bredere afweging voor een gezonde en groene leefomgeving moeten verschillende thema’s en effecten meer in samenhang bekeken worden. Verder is onderzoek nodig hoe waarden die moeilijk in geld zijn uit te drukken, zoals beleving, toch goed kunnen worden meegewogen.

Het Programma Gezonde Leefomgeving van het ministerie van VWS biedt mogelijkheden om hier verder aan te werken.