Van doel naar actie (2023)

Het Mulier Instituut heeft een handreiking gemaakt voor het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag bij sportverenigingen. Hierin staan vijf simpele stappen voor implementatie van een methode en materialen. Lokale professionals kunnen hier direct mee aan de slag om de sport leuker en veilig te maken voor iedereen.

Stap 1: inventariseren
De eerste stap voor het implementeren is alle betrokken stakeholders in kaart brengen. Dit vormt de basis van een implementatiestrategie. Het is essentieel om te weten wie dit zijn, in welke categorieën zij vallen en waar de hoogste prioriteit ligt.

Stap 2: informeren
De tweede stap is mensen bewust maken van grensoverschrijdend gedrag. Via informatieve bijeenkomsten waarbij interactie centraal staat stimuleer je deelnemers om na te denken over hun eigen verenging.

Stap 3: overdragen
Bij de derde stap betrek je sportverenigingen bij de aanpak. Binnen de club vorm je een werkgroep. Daarmee breng je de huidige situatie in beeld en creëer je eigenaarschap. Zo leg je een duurzame basis voor een veilig sportklimaat.

Stap 4: uitvoeren
Bij de vierde stap is het maken en uitvoeren van een actieplan het doel. De uitvoering evalueer je regelmatig, waarbij je successen viert. Weerstand of conflict maak je bespreekbaar, en waar nodig stuur je het actieplan bij.

Stap 5: verankeren
De vijfde en belangrijkste stap is verankering. Hiermee kun je het best zo vroeg mogelijk beginnen. Hiervoor is commitment nodig en moet je leren en samenwerking stimuleren binnen de sportvereniging. Door een lerend netwerk op te richten stimuleer je samenwerkend leren en zorg je voor continuïteit.

Materialen voor sporters, coaches, bestuurders en ouders
Naast de handreiking zijn er verschillende materialen ontwikkeld (vrij te downloaden via www.safesportallies.eu):

• praatkaarten voor coaches en sporters die grensoverschrijdende situaties schetsen en bespreekbaar maken;
• een digitaal zelfevaluatie-instrument voor clubbestuurders dat inzicht biedt in op welke manieren grensoverschrijdend gedrag tegengaan wordt binnen de club;
• een webinar en kennisclips om ouders inzicht te bieden in het signaleren van en handelen bij aanwijzingen van grensoverschrijdend gedrag;
• materialen als factsheets en een informatieve video die inzicht bieden in de omvang van dit gedrag in Nederland en hoe je hiermee om kunt gaan als omstander. Bijvoorbeeld voor voorlichtingen bij sportverenigingen.

Europees project Safe Sport Allies
Begin 2021 startte het Europese Erasmusproject ‘Safe Sport Allies’ (SSA). Sportorganisatoren, slachtoffers, beleidsmakers en onderzoekers uit zeven Europese landen kwamen daarbij samen. Onderzoekers van het Mulier instituut verzamelden kennis over omstandersprogramma’s en werkten de implementatiestrategie uit.