Zes nieuwe sporten in Onderzoek Topsportcultuur
Vanaf januari 2023 doen er nog eens zes sporten mee aan het grootschalige, onafhankelijke Onderzoek Topsportcultuur. Het gaat om atletiek, curling, handboogschieten, schermen, skiën & snowboarden en tafeltennis. Onderzoeker Marjan Olfers is verheugd met de nieuwe instroom: “We zijn bezig met het grootste onafhankelijke cultuuronderzoek in de topsport ooit. Het afgelopen jaar hebben we gebruik om alle vragenlijsten te ontwikkelen, literatuuronderzoek te doen en de methodiek scherp te krijgen met de eerste vier deelnemers. Dat is gelukt en nu zijn we klaar om volgende sporten in te laten stromen.”
Het onderzoek startte in januari 2022 met judo, volleybal, wielrennen en ijshockey. Het onderzoek naar deze sporten is nog niet afgerond. “We zijn natuurlijk afhankelijk van de internationale sportkalender, als het gaat om het plannen van interviews en het collectief laten invullen van vragenlijsten door de topselecties. De kwaliteit van het onderzoek is belangrijker dan de snelheid. We hebben een looptijd van drie jaar en daarbinnen willen we uiteindelijk zo’n 20 (top)sporten onderzoeken.”, aldus Olfers.
Reacties deelnemende sporten
Pieke de Zwart, directeur van de Atletiekunie, laat weten verheugd te zijn met de deelname: “Wij hebben al in een vroeg stadium aangegeven dat de Atletiekunie graag meewerkt aan dit onderzoek. Het gaat erom dat we de optimale omstandigheden voor de sporters creëren, daar hoort cultuur natuurlijk bij. Je moet dan verder kijken dan incidenten, het gaat om de omstandigheden, de context waarin iets wel of niet kan plaatsvinden. Zowel positief als negatief.”
Willem van de Worp, die in zijn rol als manager topsport zowel curling als handboogschieten vertegenwoordigt, reageert ook positief op de deelname van deze twee sporten: “Het is voor ons als kleinere sporten vanzelfsprekend om hier aan deel te nemen. Als je de totale cultuur in kaart brengt, horen daar ook alle type topsporten bij. Daarbij kan een organisatie alleen maar beter worden van de aanbevelingen die zullen volgen.”
Teun Plantinga, directeur van de schermbond, is verheugd over de deelname: “Wij staan zeer positief tegenover dit onderzoek. In topsport zoeken we naar constante verbetering. Als je, als vrijwilligersorganisatie, dan de kans krijgt om mee te doen aan zo’n groot, wetenschappelijk onderzoek dan doe je dat natuurlijk.”
Wopke de Vegt van de skibond beaamt dit: ‘De topsport is altijd gebaat bij een kritische blik van buiten en voor topsport geldt: “Iedere dag is een stap voorwaarts”. Als de resultaten van het onderzoek hieraan kunnen bijdragen zullen wij het zeker meenemen in de voorbereiding op de Olympische spelen van 2026 in Milaan.”
Het tafeltennis stroomt als zesde bond in, directeur Achim Sialino ziet ook kansen: “We verwachten dat we alleen maar kunnen leren van dit onderzoek. Wat goed is kunnen we dan versterken en wat beter kan kunnen we verbeteren.”
Pieter van den Hoogenband ambassadeur
Sinds januari 2023 is Chef de Mission Pieter van den Hoogenband ambassadeur van het Onderzoek Topsportcultuur. Op de vraag waarom hij deze rol heeft geaccepteerd zegt hij in TOP, de nieuwsbrief van het onderzoek: “Dat is voor mij echt een ‘no brainer’ – ik ben Chef de Mission van de Olympische ploeg die in 2024 naar Parijs gaat. Natuurlijk is een optimale cultuur enorm belangrijk voor optimale prestaties. Daar doen we alles voor, dus ook actief bijdragen aan onderzoek.”
Over het onderzoek
In het Onderzoek Topsportcultuur wordt onderzocht welke factoren een rol spelen in de cultuur van de topsport. Uit welke elementen bestaat een cultuur binnen een specifieke sport? Daarbij wordt zowel naar negatieve als positieve elementen gekeken.
Het is voor het eerst dat in Nederland zo’n grootschalig en breed opgezet onderzoek naar topsportcultuur wordt uitgevoerd. Alle zogeheten ‘actoren’ worden in het onderzoek meegenomen: topsporters, ex-topsporters, trainers en coaches, ouders, bonden, clubs, overheden, sponsoren, internationale organisaties, NOC*NSF en Platform Ondernemende Sport (POS). Ook wordt de grote diversiteit aan sporten binnen het onderzoek gewaarborgd: individuele en teamsporten, binnen- en buitensporten, gehandicaptensport, wel/niet jurysporten, wel/niet contactsporten, winter- en zomersporten, gemotoriseerde sport, etcetera.
Kernteam onderzoek
Het onderzoek wordt uitgevoerd door prof. mr. Marjan Olfers (hoogleraar Sport en Recht Vrije Universiteit Amsterdam, onderzoeksbureau Verinorm), Froukje Smits MSc (sportpedagoog Hogeschool Utrecht), dr. mr. Anton van Wijk (jurist, psycholoog en criminoloog, onderzoeksbureau Verinorm). Dr. Cees Vervoorn (manager toegepaste wetenschap Kenniscentrum Sport & Bewegen) is coördinator van het onderzoek. Gezamenlijk vormen zij de kerngroep van het onderzoek dat als titel meekreeg Onderzoek Topsportcultuur. Het onderzoek wordt gefinancierd door het ministerie van VWS.
Voor vragen over het onderzoek Topsportcultuur: onderzoektopsport@kenniscentrumsportenbewegen.nl.
Periodiek op de hoogte blijven? Dat kan via onze nieuwsbrief.